ΡΥΠΑΝΣΗ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΚΗΛΙΔΑΣ

Πρώτα από όλα πρέπει να δώσουμε τον ορισμό της θαλάσσιας  ρύπανσης.  Η ομάδα ειδικών του Ο.Η.Ε. ορίζει την θαλάσσια ρύπανση ως την κάθε εισαγωγή από τον άνθρωπο στο θαλάσσιο περιβάλλον ουσιών, άμεσα ή έμμεσα, με αποτέλεσμα δηλητηριώδεις συνέπειες, όπως βλάβες σε έμβιους οργανισμούς, κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία, παρεμπόδιση θαλάσσιων δραστηριοτήτων συμπεριλαμβανομένης της αλιείας, μείωση της ποιότητας για την χρήση του θαλασσινού νερού και ελάττωση της θελκτικότητας των υδάτων. Η ρύπανση μπορεί να είναι ατυχηματική ρύπανση, η οποία προκαλείται στο θαλάσσιο περιβάλλον από κάποιο ατύχημα, όπως πυρκαγιά, έκρηξη, ρήγματα, βαριά ζημιά λόγο καιρού και αλλά. Επίσης μπορεί να είναι και λειτουργική ρύπανση η οποία είναι αυτή που δημιουργείται κατά την συνήθη λειτουργιά. 

Αφού δώσαμε τον ορισμό της θαλάσσιας ρύπανσης και είδαμε και τα είδη ρύπανσης, μπορούμε να αναφερθούμε και στον τρόπο αντιμετώπισης της ρύπανσης από πετρελαιοκηλίδα. Για την αντιμετώπιση της πετρελαιοκηλίδας υπάρχουν τρεις τρόποι. Ο μηχανικός καθαρισμός, ο χημικός καθαρισμός και η επιτόπια καύση.

Ο μηχανικός καθαρισμός είναι η πιο περιβαντολογική μέθοδος αφού βασίζεται στον μηχανικό διαχωρισμό του πετρελαίου από την επιφάνεια της θάλασσας με απομάκρυνση του νερού και επαναχρησιμοποίηση του πετρελαίου. Η μέθοδος αυτή προτιμάται σε παράκτιες περιοχές και όταν η θάλασσα είναι ήρεμη. Η διαδικασία επέμβασης πραγματοποιείται με κατάλληλα πλωτά φράγματα, με τα οποία περιορίζεται η κίνηση της πετρελαιοκηλίδας, ώστε να μην εξαπλωθεί και στην συνέχεια να γίνει επεξεργασία του επιφανειακού θαλάσσιου νερού, με αποτέλεσμα τον διαχωρισμό του πετρελαίου από το νερό.  Πολλές φορές αυτά τα φράγματα έχουν την ικανότητα απορρόφησης σημαντικών ποσοτήτων πετρελαίου. Αφού εγκλωβιστεί η πετρελαιοκηλίδα και εφόσον είναι μικρή, μπορεί να συλλεχτεί  από την επιφάνεια της θάλασσας με την χρήση μιας ατέρμονης μεταφορικής ταινίας  που έχει προσροφητικό υλικό στην επιφάνειά της. Στις μεγάλες πετρελαιοκηλίδες είναι επιτακτική η χρήση ειδικών πλοίων με δίδυμη καρίνα, τα οποία κινούνται σε αντίθετη κατεύθυνση με αυτή της πετρελαιοκηλίδας. Με αυτό τον τρόπο γίνεται ο διαχωρισμός νερού-  πετρελαίου με το πρώτο να αποχύνεται στην  θάλασσα, ενώ το πετρέλαιο αποθηκεύεται στις δεξαμενές του πλοίου. 

Μια άλλη μέθοδος, εκτός από την μηχανική, θεωρείται και η χημική μέθοδος. Στην μέθοδο αυτή χρησιμοποιούνται τα λεγόμενα χημικά διασκορπιστικά που έχουν ως σκοπό την διασπορά και την καταβύθιση της πετρελαιοκηλίδας.  Τα χημικά αυτά είναι μίγματα από οργανικούς διαλύτες, που δρουν μεταξύ νερού και πετρελαιοειδών και μειώνουν την μεταξύ τους επιφανειακή τάση.   Τα χημικά εντείνουν το σχηματισμό μικρών σταγονιδίων πετρελαίου, τα οποία δεν προσκολλώνται στην επιφάνεια των αιωρούμενων σωματιδίων ή στο ίζημα, ενώ είναι πιο ευπρόσβλητα στα βακτήρια που το αποικοδομούν. Η χρήση της χημικής μεθόδου απαιτεί μεγάλη προσοχή, καθώς σε πολλές περιπτώσεις  η αλόγιστη χρήση των χημικών  μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερη καταστροφή στο θαλάσσιο οικοσύστημα από ότι μόνο του το πετρέλαιο. Τα σημερινά χημικά όμως είναι λιγότερο τοξικά και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε αναλόγια χημικών προς πετρέλαιο είναι 3:1, καθώς  και να ψεκαστούν είτε από πλωτά, είτε από αεροπλάνα λόγω της μεγάλης ικανότητας ανάμειξης τους.    

Εκτός από την μηχανική και την χημική μέθοδο υπάρχει και η μέθοδος της επί τόπου καύσης του πετρελαίου. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να γίνει η εφαρμογή πριν εξατμιστούν τα πτητικά συστατικά του πετρελαίου.  Γιατί αλλιώς δεν θα γίνει ανάφλεξη του πετρελαίου. Η εφαρμογή της μεθόδου αυτής προϋποθέτει την ύπαρξη πυρίμαχων φραγμάτων, ώστε να περιοριστεί η έκταση της ρύπανσης, αλλά και να αυξηθεί το πάχος της κηλίδας, καθώς δεν πρέπει να είναι μικρότερο από μερικά χιλιοστά. Τα πτητικά συστατικά του πετρελαίου εξατμίζονται σε σύντομο χρονικό διάστημα, για τον λόγο αυτό ο χρόνος, μέχρι την εφαρμογή της μεθόδου, είναι καθοριστικός και σε μερικές περιπτώσεις αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα. Επίσης οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και οι ισχυροί άνεμοι καθιστούν και αυτοί αδύνατη την διαδικασία εξωτερικής ανάφλεξης. Στην περίπτωση όμως που η καύση αρχίσει, οι καιρικές συνθήκες δεν επηρεάζουν σημαντικά την εξέλιξη της. Μειονέκτημα της μεθόδου αυτής είναι ότι κατά την καύση του πετρελαίου εκλύονται μεγάλες ποσότητες καπνού προκαλώντας δευτερογενή ρύπανση στην ατμόσφαιρα.  

Για να μπορούμε να χαιρόμαστε όλοι καθαρές θάλασσες τα Καλοκαίρια...